Πόνος στην πτέρνα: Αιτίες και θεραπεία της φλεγμονής που αντιμετωπίζει 1 στους 10

Σύνταξη-Επιμέλεια κειμένου: Αντώνιος Παρτσινεβελος, Χειρουργός Ορθοπαιδικός

Οστική άκανθα πτέρνας: Είναι η αιτία του πόνου στην πτέρνα και της πελματιαίας απονευρωσίτιδας...

Η άκανθα πτέρνας αποτελεί ανατομικό χαρακτηριστικό που απεικονίζεται στην απλή ακτινογραφία που παραμένει αμφιλεγόμενο κατά πόσο συμβάλλει στα συμπτώματα της πελματιαίας απονευρωσίτιδας.

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης που διατρέχει την ποδική καμάρα και αποτελεί την πιο συνηθισμένη αιτία που προκαλεί πόνο στην πτέρνα.

Η πάθηση προσβάλλει ένα 1 στα 10 άτομα κάποια στιγμή της ζωής τους.

Αν και η βαρύτητα των συμπτωμάτων ποικίλει μεταξύ των ασθενών, σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι αναζητούν θεραπεία για την πελματιαία απονευρωσίτιδα κάθε χρόνο.

Αιτίες της πάθησης αποτελούν οι δραστηριότητες με παρατεταμένη φόρτιση του κάτω άκρου αλλά και τα ακατάλληλα παπούτσια με μικρή υποστήριξη της ποδικής καμάρας.

Η παχυσαρκία αλλά και η φλεγμονώδης αρθρίτιδα μπορεί να προδιαθέτουν στην ανάπτυξη πελματιαίας απονευρωσίτιδας.

Η μαγνητική τομογραφία και το υπερηχογράφημα αποτελούν τις εξετάσεις που επιτρέπουν απευθείας απεικόνιση της πελματιαίας απονεύρωσης, η οποία δεν φαίνεται στην απλή ακτινογραφία.

Ωστόσο, η πρώτη εξέταση που ζητούμε στην περίπτωση πόνου στην πτέρνα είναι η απλή ακτινογραφία. Η εξέταση αυτή επιτρέπει την ανίχνευση δομικών ανωμαλιών στο οστούν της πτέρνας που μπορούν να προκαλέσουν πόνο, όπως τα κατάγματα και οι όγκοι αλλά και την άκανθα πτέρνας, η οποία ωστόσο συχνά, όπως προαναφέρθηκε, δεν αποτελεί την αιτία του πόνου.

Σε πρόσφατη μελέτη, το σχήμα και το μέγεθος της οστικής άκανθας εκτιμήθηκε ακτινογραφικά και συσχετίσθηκε με την λειτουργικότητα και τον πόνο πριν και μετά την θεραπεία.

Στην αρχική επίσκεψη, όλοι ασθενείς υποβλήθηκαν σε πλάγια ακτινογραφία της πτέρνας και έγινε εκτίμηση του σχήματος και του μεγέθους της πελματιαίας άκανθας.

Η ταξινόμηση ως προς το σχήμα της άκανθας στη συγκεκριμένη μελέτη περιελάμβανε 4 τύπους:

0: έλλειψη άκανθας

1: οριζόντια

2: κάθετη

3: αγκιστρωτή

Ως προς το μέγεθος της άκανθας, η ταξινόμηση περιελάμβανε 3 τύπους:

Α) Άκανθα έως 5cm 

Β) Άκανθα από 5 έως 10cm

Γ) Άκανθα μεγαλ. 10cm

Για την εκτίμηση της λειτουργικότητας του ασθενή έγινε αξιολόγηση της ικανότητας του ασθενή να εκτελεί συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως η παραμονή σε όρθια στάση, σε θέση οκλαδόν, το περπάτημα, η αναρρίχηση, ασχολίες της καθημερινότητας, ήπια ή βαριά εργασία και αθλήματα.

Η εκτίμηση του πόνου έγινε με την 10 σημείων οπτική αναλογική κλίμακα του πονου [visual analog scale (VAS)].

Όλοι ασθενείς που περιελάμβανε η μελέτη, ακολούθησαν τον ίδιο θεραπευτικό αλγόριθμο.

Καταρχήν, έγινε ακινητοποίηση της ποδοκνημικής με ειδική μπότα ελεγχόμενης κινητικότητας για ένα ελάχιστο διάστημα 6 εβδομάδων. Αν οι ασθενείς δεν παρουσίαζαν βελτίωση του πόνου στις 6 εβδομάδες υπήρχε σύσταση για να φορούν την μπότα για άλλες 6 εβδομάδες, που ήταν και το μέγιστο διάστημα ακινητοποίησης.

Οι ασθενείς που είχαν νυχτερινό πόνο στην πτέρνα ή κατά την έναρξη της κινητοποίησης το πρωί, φορούσαν τη μπότα και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κατά τη διάρκεια της ακινητοποίησης, οι ασθενείς βάδιζαν με στήριξη στο πόδι, στα όρια ανοχής του πόνου. Επίσης, είχαν τη δυνατότητα αφαίρεσης της μπότας για να κάνουν το τακτικό τους μπάνιο αλλά και 2-3 φορές την ημέρα για ασκήσεις διάτασης της πελματιαίας απονεύρωσης και του αχίλλειου τένοντα.

Μετά τη περίοδο της ακινητοποίησης, ακολούθησε φυσιοθεραπεία για διάστημα 6-12 εβδομάδες, ενώ οι ασθενείς φορούσαν εξειδικευμένα πέλματα για υποστήριξη της ποδικής καμάρας.

Τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι πριν τη θεραπεία, ούτε το σχήμα ούτε το μέγεθος της άκανθας της πτέρνας φαίνεται να σχετίζονται σημαντικά με τα συμπτώματα.

Με την θεραπεία ασθενείς με οριζόντια και αγκιστρωτή άκανθα είχαν την μεγαλύτερη βελτίωση στην λειτουργικότητα και τον πόνο, όπως και οι ασθενείς με άκανθα πτέρνας μεγαλύτερη από 5 cm σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς άκανθα ή μικρή άκανθα πτέρνας μικρότερη από 5cm.

Τα αποτελέσματα αυτά φαίνονται καταρχήν παράδοξα, ωστόσο δείχνουν ότι η παρουσία οστικής άκανθας δεν είναι απαραίτητα η αιτία της φλεγμονής ή και του πόνου που σχετίζεται με την πελματιαία απονεύρωση.

Η παρουσία κάθετης οστικής άκανθας σχετίζεται με μικρότερη επιτυχία της συντηρητικής θεραπείας. Αυτό πιθανό να οφείλεται, στο γεγονός ότι η κάθετη κατεύθυνση της άκανθας ερεθίζει την πελματιαία απονεύρωση.

Αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει με τις οριζόντιες ή τις αγκιστρωτές άκανθες οι οποίες αποτελούν συχνά τυχαίο ακτινολογικό εύρημα.

Οι μεγαλύτερες οστικές άκανθες μπορεί να αποτελούν ένδειξη ότι ο ασθενής έχει χρόνια απονευρωσίτιδα με επεισόδια φλεγμονής, που μπορεί να αντιμετωπισθεί με συντηρητική θεραπεία.

Η θεραπεία περιλαμβάνει ακινητοποίηση, αντιφλεγμονώδη, τοπικές εγχύσεις κορτιζόνης, ειδικά διαμορφωμένα πέλματα μετά από πελματογράφημα, τροποποίηση της δραστηριότητας και θεραπευτικές ασκήσεις.

Όλοι ασθενείς παρουσίασαν μεγάλη βελτίωση ως προς τον πόνο και τη λειτουργικότητα με την θεραπεία, ανεξάρτητα αν η φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης ήταν ήπια, μέτρια ή σοβαρή, σύμφωνα με την απεικόνιση στην μαγνητική τομογραφία και το υπερηχογράφημα.

Ωστόσο, η σοβαρότητα της φλεγμονής όπως φαίνεται στη μαγνητική τομογραφία και το υπερηχογράφημα δεν φαίνεται να σχετίζεται με τη λειτουργικότητα και την ένταση του πόνου πριν αλλά και μετά την θεραπεία.

Η σημασία αυτών των ευρημάτων έγκειται στην ενημέρωση και την διαβεβαίωση του ασθενή ότι η παρουσία των συμπτωμάτων του την παρούσα στιγμή, δεν σχετίζεται υποχρεωτικά με την παρουσία της άκανθας, ότι ασθενείς με μικρή άκανθα πτέρνας μπορεί να έχουν σημαντικό πόνο στην πτέρνα πριν τη θεραπεία, αλλά και ότι η κατάλληλη συντηρητική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα ενοχλήματα στην περίπτωση οριζόντιας, αγκιστρωτής αλλά και μεγάλης άκανθας.

Πηγή: tro-ma-ktiko.blogspot.gr/ | Tο διαβάσαμε εδώ