Ψευδείς αναμνήσεις

Μπορούμε να δημιουργήσουμε μνήμες που δεν υπάρχουν ή να αντικαταστήσουμε όσες μας ενοχλούν; 

    Αγχωτικά ή τραυματικά γεγονότα συχνά μας δημιουργούν ψευδείς αναμνήσεις και μας κάνουν να πιστεύουμε πως ζήσαμε σκηνές που όμως δεν υπήρξαν ποτέ. Οι επιστήμονες μαθαίνουν περισσότερα για αυτό το περίεργο φαινόμενο, χειραγωγώντας ψεύτικες μνήμες μέσα στο εργαστήριο, αφού πρώτα τις εμφυτεύσουν σε εγκεφάλους ποντικών. 

     Η καλύτερη κατανόηση των ψευδών αναμνήσεων θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του μετα-τραυματικού στρες και ενδεχομένως να μειώσει τις  ανακριβείς μαρτυρίες των αυτόπτων μαρτύρων που γίνονται αιτία ακόμα και να φυλακιστούν αθώοι άνθρωποι, λένε οι ειδικοί. Οι τελευταίες εξελίξεις αναφέρονται στο περιοδικό Science από ερευνητές σε μια συνεργασία επιστημόνων από την Ιαπωνία και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασσαχουσέτης.

     Οι επιστήμονες λένε ότι μπορούν να κάνουν τα ποντίκια να θυμούνται ένα τραυματικό γεγονός που δε συνέβη ποτέ. Σύμφωνα με τον Susumu Tonegawa του ΜΙΤ, η μέθοδος περιλαμβάνει την αναγνώριση των κυττάρων του εγκεφάλου που έχουν αλλάξει φυσικώς και χημικώς κατά τη διάρκεια του σχηματισμού μιας μνήμης. «Είτε πρόκειται για ψευδή ή πραγματική μνήμη, ο νευρικός μηχανισμός του εγκεφάλου που διέπει την ανάκληση της μνήμης είναι ο ίδιος», εξήγησε ο Tonegawa, βραβευμένος το 1987 με Νόμπελ και διευθυντής του ινστιτούτου ερευνών RIKEN.

     Ο Tonegawa και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι μπορούσαν να προσδιορίσουν τα κύτταρα μιας συγκεκριμένης μνήμης στον ιππόκαμπο (μέρος του εγκεφάλου) των ποντικών και να τα κάνουν να ανταποκριθούν σε παλμούς φωτός, διαδικασία γνωστή ως optogenetics. Οι επιστήμονες τοποθέτησαν τον ποντικό στο κλουβί Α, παρέχοντάς του ένα ήρεμο και ασφαλές μέρος. Ύστερα κατέγραψαν τις εγκεφαλικές του λειτουργίες μέσα σε κατάσταση ηρεμίας. Στη συνέχεια το τοποθέτησαν σε ένα άλλο κλουβί, κάνοντάς του παράλληλα ένα μικρό ηλεκτροσόκ στα πόδια. Κατέγραψαν ξανά τον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της τραυματικής του εμπειρίας. Όταν ο ποντικός τοποθετήθηκε ξανά στο ασφαλές μέρος, είχε ξανά αντίδραση φόβου, σαν να του είχε συμβεί τραυματική εμπειρία εκεί μέσα, αναπαράγοντας ουσιαστικά τη μνήμη που είχε από το μη ασφαλές μέρος.

     Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης ότι μπορούσαν να επανενεργοποιήσουν την ψευδή μνήμη κατά βούληση με χειρισμό των παλμών φωτός στο συγκεκριμένο τμήμα του εγκεφάλου, όπου ήταν αποθηκευμένη. Επίσης μπορούσαν να δουν την ψευδή ανάμνηση και σε άλλα μέρη του εγκεφάλου, όπως η αμυγδαλή.

     Η γνώση τού πώς να ενεργοποιούν τις ψευδείς αναμνήσεις μπορεί επίσης να βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν πώς να απενεργοποιήσουν ή να διαγράψουν τις κακές και τραυματικές αναμνήσεις, προσθέτει η επιστημονική ομάδα. Ωστόσο, η μελέτη αυτή προσφέρει μόνο μια προκαταρκτική ματιά στο πώς αυτές οι διαδικασίες μπορούν να λειτουργήσουν σε ανθρώπους, δεδομένου ότι οι ζωές των ποντικών εργαστηρίου είναι λιγότερο περίπλοκες, και η διάρκεια μνήμης τους μικρότερη. Η ερευνητική ομάδα του MIT σκοπεύει να συνεχίσει την έρευνα σχετικά με το πώς δημιουργούνται οι ψευδείς αναμνήσεις και κατά πόσο μπορούν να επεκτείνουν τις αναμνήσεις αυτές σε καταστάσεις σχετικές με αντικείμενα, φαγητό, ακόμα και συντρόφους.  

πηγή:  

www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG4747‎